مقدمه:
کودکانی که به بیماری فلج مغزی مبتلا هستند گاها به اختلالات تکاملی دچار بوده و اصطلاحا عقب ماندگی ذهنی دارند. آنها نمی توانند به راحتی حرکت کنند و حتی سخن گفتن برایشان دشوار است. حفظ تعادل برای آنها سخت بوده و بطور کلی از مشکلات زیادی برخوردار خواهند بود. با این حال ممکن است این بیماری باعث شود تا سوالات زیادی در ذهن والدین و اطرافیان شکل بگیرد. به همین مناسبت ما در این نوشته به موضوع فلج مغزی می پردازیم. این مساله با محوریت ناامنی جاذبه ای و ترس از ایستادن در کودکان مبتلا به فلج مغزی با درگیری در اندام های تحتانی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
ناامنی جاذبه ای در کودکان چه تعریفی دارد؟
ترس نسبت به حرکت یا واکنش شدید نسبت به آن را ناامنی جاذبه ای میگویند. در چنین شرایطی کودک از اینکه حرکتی داشته باشد احساس ناراحتی و اضطراب خواهد داشت. کودکانی که دچار ناامنی جاذبه ای هستند عموما نسبت به حرکت، تاب خوردن، پرت شدن و… دچار استرس خواهند شد. با این حال سوال اینجاست که علت ناامنی جاذبه ای چیست؟ و چرا کودکان به این اختلال دچار می شوند؟ همچنین کاردرمانگر چه کمکی می تواند به این قبیل کودکان بکند؟
چرا کودکان دچار ناامنی جاذبه ای می شوند؟
زمانی که کودکان در رابطه با وستیبولار یا حس تعادلی دچار حساسیت شوند، اصطلاحا می گوییم که آنها به مشکل ناامنی جاذبه ای دچار شده اند. در رابطه با کودکان مبتلا به فلج مغزی به دلیل حساسیت بیشتر نسبت به این ناحیه کودکان بیشتر دچار ناامنی جاذبه ای خواهند شد.
در حالت معمولی گیرنده های حسی گوش داخلی به قدرت جاذبه واکنش نشان داده و حرکات فرد و هر آنچه که به آن مربوط باشد مانند کشش جاذبه را به سیستم عصبی مخابره می کنند. در کودکان مبتلا به فلج مغزی چون سیستم عصبی اطلاعات سیستم دهلیزی یا سیستم تعادلی را به خوبی مخابره نمی کند، معمولا ناامنی جاذبه ای بیشتر رخ می دهد. در چنین شرایطی کودکان سریعتر دچار استرس و اضطراب ناشی از آن خواهند شد. به بیان ساده تر کودکان حرکات را به شیوه ای مبالغه آمیز ادراک خواهند کرد.
بعضی از مهمترین علائم این مشکل در کودکان مبتلا به فلج مغزی
- کودکان مبتلا به این عارضه عموما ترس از ارتفاع دارند. از اینرو اگر موقعیت فیزیکی سر آنها تغییر کند کودکان به استرس دچار خواهند شد.
- کودکان مبتلا به این بیماری تمایلی به بالا رفتن یا پایین آمدن از پله ندارند و در صورت مواجهه شدن با چنین موقعیتی دچار اضطراب و به تبع اجتناب خواهند شد.
- اگر قرار باشد که این کودکان با وسایلی که از سطح زمین فاصله دارند بازی کنند سریعا نسبت به انجام آن خودداری خواهند کرد.
- این کودکان به حرکت بر روی سطوح ناهموار علاقه ندارند.
- اگر قرار باشد که والدین کودک را جابجا کنند کودک سریعا دچار استرس خواهد شد.
- کودکان مبتلا به این عارضه تمایلی به وارونه بودن یا وارونه نگه داشته شدن ندارند.
- اگر آنها را از حالت ایستاده به حالت درازکش تغییر پوزیشن دهیم به سرعت استرس و ناراحتی خودشان را بروز می دهند.
- این کودکان معمولا در زمان استحمام گریه می کنند و اگر بخواهیم سر آنها را خم کنیم مقاومت خواهند کرد.
- کودکان مبتلا به فلج مغزی با اختلال ناامنی جاذبه ای در زمان انجام فعالیت های حرکتی حالت تهوع خواهند گرفت.
کلینیک های توانبخشی چگونه می توانند به این کودکان کمک کنند؟
کاردرمانگرها افرادی آموزش دیده و مجرب هستند که در کلینیک های توانبخشی به کودکان مبتلا به فلج مغزی کمک می کنند تا مشکلات مربوط به ناامنی جاذبه ای را رفع نمایند. این درمان معمولا با رویکرد یکپارچگی حسی به انجام می رسد. از اینرو درمانگر سیستم وستیبولار کودک را تحریک نموده تا شرایط را برای او عادی سازی نماید. این درمان معمولا در طیف فعالیت های ساده تا فعالیت های پیچیده به انجام می رسد. از اینرو مغز کودک مبتلا به فلج مغزی آموزش می بیند و یاد می گیرد تا اطلاعات را به بهترین شیوه دریافت و آن را پردازش نماید.
لذا کاردرمانگر وظیفه دارد تا مغز کودک را در معرض تجربیات حسی وستیبولار قرار دهد. او به کودک آموزش می دهد تا حرکات و سایر اطلاعات مرتبط با حرکت را به شیوه ای اغراق آمیز و خطرناک درک نکند.
در حقیقت کاردرمانگر با بهره از رویکرد چند حسی به کودک مبتلا به فلج مغزی کمک می کند تا محیط اطراف را مورد ارزیابی قرار داده و نسبت به حرکات واکنش های مناسب را بروز دهد.
به کدام کلینیک توانبخشی مراجعه کنیم؟
کودکان مبتلا به فلج مغزی حتما و الزاما باید تحت نظر کاردرمانگر باشند تا بتوانند برای برطرف کردن نیازهای اولیه زندگی آماده شوند. این مهم به بیماران کمک می کند تا مهارت های جدید را یاد گرفته و ضعف هایشان را برطرف کنند. به عنوان مثال کودکی که از ناامنی جاذبه ای رنج می برد بدون کمک کاردرمانگر نمی تواند این ضعف را مدیریت کند. بهترین کلنیک‌ها برای مراجعه و رفع این مشکلات آنهایی هستند توانایی رفت و آمد در آنها آسان و راحت باشد. این مساله به دلیل مشکلات حرکتی کودکان مبتلا به فلج مغزی از اهمیت بالا بر خوردار است.
در طرف دیگر این هنر کاردرمانگر است تا ابتدا کودک را ارزیابی نموده و نوع فعالیت ها و درجه ی آنها را بررسی کند و بتواند با ایجاد چالش هایی برای کودک به او کمک کند تا در انجام فعالیت هایی که قبلا برایش ترسناک و اضطراب زا بود مشارکت داشته باشد.
از اینرو ما به شما در کلینیک توانبخشی رایا واقع در غرب تهران محله ستارخان آمادگی ارائه خدمات هستیم. این مرکز با برخورداری از بهترین و مجرب ترین کاردرمانگر ها آماده است تا به شما و کودکتان کمک کند. این کلینیک با موقعیت مکانی ستارخان دسترسی مناسبی را برای شما فراهم آورده تا در بهترین زمان، بهترین خدمات را دریافت نمایید.
جمع بندی
کودکان مبتلا به فلج مغزی با مشکلات زیادی روبرو هستند. ناامنی جاذبه ای و ترس از ایستادن از جمله مشکلات رایجی است که این کودکان با آن دست و پنجه نرم می کنند. از اینرو کمک گرفتن از کاردرمانگر و مراجعه به کلینیک های توانبخشی جزو الزامات است.