ازگفتار تاحرکت،سفری کوتاه دردنیای آپراکسی

فهرست

مقدمه

شاید بتوان گفت درمیان کاردرمانگران و متخصصان مرتبط با خدمات توانبخشی وبخصوص توانبخشی کودکان،یکی از واژه هایی که بحث وتبادل نظر درمورد آن بسیار جالب وهیجان انگیزبوده ودرعین حال چالش برانگیز وحتی کمی گیج کننده است،مباحث مربوط به تشخیص وتوانبخشی واژه ای به نام “apraxia=آپراکسی=کنش پریشی=اختلال در برنامه ریزی حرکتی برای انجام وظایف وحرکات” می باشد؛واژه ای که بسیار گسترده بوده و براختلالی سندرم گونه دلالت دارد که ممکن است مسبب مسایل ومشکلات زیادی درفعالیتهای(occupations)کودکان باشد ومعمولادرتعدادقابل توجهی از بیماری‌ها و اختلالات مربوط به عملکرد مغز و اعصاب کودکان(والبته بزرگسالان) به آن برخورد می کنیم، دراین مبحث کوتاه به توصیف بسیار ساده واجمالی این واژه می‌پردازیم،نشانه های کلیدی مربوط به آن را بیان می‌کنیم و از مداخلات مرسوم و رایج گفتاردرمانی وکاردرمانی که درحال حاضر درمجموعه های توانبخشی برای کنترل آن ارائه می شود،صرفا درجهت آشنایی کلی شماوالدین گرامی و مخاطبان عزیز نام می‌بریم(ازبحث درمورد،جزییات مباحث ساختاری(آناتومیکی) وعملکردی(فیزیولوژیکی)مغز دراین مشکل ، تاریخچه سیر تشخیصی و نامگذاری آن، انواع مختلف آن وجزئیات مداخلات درمانی اش،دراینجا صرف نظر می کنیم)

آپراکسی یک اختلال حرکتی است که در آن توانایی کودک در انجام حرکات هدفمند،علیرغم وجود توانایی‌های جسمی لازم برای این کار،مختل می شود. این اختلال می‌تواند بر زمینه‌های مختلفی تأثیر بگذارد، از جمله تولید گفتار و فعالیت‌های روزمره مانند بستن دکمه، پرتاب توپ، پریدن یا نوشتن و…،ما درمجموعه توانبخشی رایا با کادری مجرب متشکل ازهمکاران گفتاردرمانگر و کاردرمانگرآماده ایم تا در صورت بروز این مشکل، با ارایه آموزش‌های تخصصی، به آسان‌تر شدن این فعالیت‌های روزمره برای کودک شما کمک کنیم
آپراکسی یک اختلال حرکتی است که در آن توانایی کودک در انجام حرکات هدفمند،علیرغم وجود توانایی‌های جسمی لازم برای این کار،مختل می شود. این اختلال می‌تواند بر زمینه‌های مختلفی تأثیر بگذارد، از جمله تولید گفتار و فعالیت‌های روزمره مانند بستن دکمه، پرتاب توپ، پریدن یا نوشتن و…،ما درمجموعه توانبخشی رایا با کادری مجرب متشکل ازهمکاران گفتاردرمانگر و کاردرمانگرآماده ایم تا در صورت بروز این مشکل، با ارایه آموزش‌های تخصصی، به آسان‌تر شدن این فعالیت‌های روزمره برای کودک شما کمک کنیم

آپراکسی گفتار

آپراکسی گفتارآپراکسی گفتار کودکان (CAS) گاهی اوقات به‌عنوان دیس‌پراکسی کلامی یا آپراکسی رشدی نیز نامیده می‌شود؛ با این حال، CAS تشخیصی نیست که بارشد کودک برطرف شود. کودکان مبتلا به آپراکسی گفتار می‌دانند که می‌خواهند چه بگویند، اما در برنامه‌ریزی و هماهنگی عضلات دهان به‌گونه‌ای که گفتار قابل فهمی تولید کنند، دچار مشکل هستند. همانند سایر تشخیص‌ها، شدت CAS می‌تواند در بین افراد بسیار متفاوت باشد.
برخی از ویژگی‌های رایج CAS عبارتند از:

خطاهای گفتاری گاه به گاه هنگام گفتن یک کلمه یا عبارت مشابه.
تحریف‌های مصوت.
خطاهای صوتی مانند گفتن ‘p’ درجایی که ‘b’ مناسب است.
صحبت کردن بسیار آرام یا با تقسیم هجاها.
دشواری بیشتر با کلمات چند هجایی.
جستجوگری درانتخاب کلمات.

اگر این نگرانی‌ها را دارید، لطفاً با پزشک اطفال کودک خود،یا باپزشک متخصص مغزواعصاب کودکان مشورت کنید تا تعیین شود آیا ارزیابی گفتار توصیه می‌شود یا خیر.

آپراکسی دهانی غیرکلامی

کودکان مبتلا به آپراکسی دهانی غیرکلامی در برنامه‌ریزی و هماهنگی عضلات دهان برای حرکات غیرکلامی دچار مشکل هستند. این ممکن است بر نحوه انجام حرکات دهانی غیرکلامی (مانند نحوه لبخند زدن، بیرون آوردن زبان و دمیدن) تأثیر بگذارد. وحتی در برخی موارد، ممکن است بر نحوه خوردن و نوشیدن آن‌ها تأثیر بگذارد.

خدمات گفتار درمانی

برای ارزیابی اینکه آیا کودک شما الگوهایی متناسب با تشخیص آپراکسی گفتار کودکان (CAS) دارد یا خیر، همکاران گفتار درمانگریک ارزیابی جامع گفتار و زبان انجام خواهند داد. گفتار درمانگران ما صداهای گفتاری، حرکات دهانی و مهارت‌های زبان بیانی/ادراکی را ارزیابی می‌کنند. پس از اتمام ارزیابی، در صورت نیاز، توصیه‌هایی درزمینه گفتار درمانی ارائه خواهد شد و اهدافی متناسب با نیازهای کودک شما تعیین می‌شود. ودرنهایت نحوه زمانبندی جلسات درمانی بر اساس نیازهای کودک شما مورد بحث قرار خواهد گرفت.

روش‌های درمانی که به طور معمول توسط گفتار درمانگران درنظر گرفته می‌شود شامل:

نشانه‌گذاری زمانی و لمسی پویا (DTTC)
نشانه‌ها برای بازسازی اهداف حرکتی صوتی دهانی (PROMPT)
پروتکل گفتار به زبان کافمن (K-SLP)
آموزش انتقال هجاهای سریع (ReST)
زنجیره‌سازی حرکتی گفتار
آموزش قابل فهم بودن گفتار

آپراکسی حرکتی

علاوه بر آپراکسی گفتار، برخی از کودکان دچار آپراکسی حرکتی هستند. آپراکسی حرکتی شامل دشواری در برنامه‌ریزی و هماهنگ سازی حرکات هدفمند است، به رغم اینکه ضعف عضلانی یا نقص حسی وجود ندارد. این وضعیت بر توانایی انجام حرکات ماهرانه و هماهنگ تأثیر می‌گذارد و فعالیت‌های روزمره را مختل می‌کند. این اختلال می‌تواند بر مهارت‌های حرکتی ظریف(fine) و درشت(gross) تأثیر بگذارد و انجام فعالیت‌های روزمره(ADL) را دچارمشکل کند.

کودکانی که برای کاردرمانی(occupationaltherapy) آپراکسی ارجاع می شوند، معمولاً در انجام کارهایی مانند لباس پوشیدن، غذا خوردن، نوشتن یا شرکت در بازی دچار مشکل هستند. آن‌ها ممکن است در دستیابی به مراحل حرکتی مناسب سن خود تأخیر داشته باشند. مداخلات کاردرمانی(OT) بر بهبود برنامه‌ریزی حرکتی(motor planing)، هماهنگی(cordination)، ادغام حسی(sensory integration)، هماهنگی ادراکی-حرکتی(perceptual-motor) و توانایی‌های عملکردی(functional) کلی تمرکز دارند.
کاردرمانی(ot)زمانی مفید است که آپراکسی کودک با فعالیتهای زندگی روزمره، عملکرد تحصیلی یا مشارکت اجتماعی او تداخل داشته باشد. شناسایی و مداخله زودهنگام برای بهبود نتایج بسیار مهم است. جلسات کاردرمانی درمجموعه رایا شامل فعالیت‌های منحصر به هرفرد است که به چالش‌های حرکتی خاص پرداخته و به کودک کمک می‌کند تا مهارت‌های لازم برای شرکت مستقل و موفق در فعالیت‌های مختلف را توسعه دهد.

خدمات کاردرمانی جهت بهبود آپراکسی حرکتی

برای ارزیابی اینکه آیا کودک شما الگوهایی مبنی بر اختلال آپراکسی حرکتی دارد یا خیر، کاردرمانگران ما، یک ارزیابی جامع شامل ارزیابی مشاهده‌ای، آزمون‌های استاندارد، مصاحبه‌های بالینی، ارزیابی‌های وظیفه-مختص(task-specific)، ادغام حسی(sensory integration)و ارزیابی ادغام رفلکس‌ها(reflex integration)را انجام می‌دهند. پس از اتمام ارزیابی، کاردرمانگران ما توصیه‌هایی برای نحوه زمان بندی دریافت خدمات کلینیکی کاردرمانی ارائه می‌دهند و یک برنامه مداخله‌ای برای پرداختن به نیازها و چالش‌های خاص شناسایی‌ شده طرح ریزی کرده و به کودک شما کمک خواهند کرد تا مهارت‌های برنامه‌ریزی و هماهنگی حرکتی خود را بهبود بخشد.

اهداف کاردرمانی ممکن است شامل موارد زیر باشد: